Ekskursoj kaj konkuroj...
Pripensoj pri la PBP-etiko!
En 2003, la unuaj alvenintoj viraj
estis intence flankenigitaj dum la ferma ceremonio de
Parizo-Bresto-Parizo, tio por la unua fojo ekde la kreado de tiu
evento. Kvankam ili estis realigintaj la malplej longan tempon en la
tuta historio de PBP-Ekskursanto, ili ricevis punon je du horoj pro
diversaj malrespektoj kontraŭ la reguloj. Unu el la kontrolistoj,
Gilbert Bulté, listis la malrespektojn: "puŝi la
kontrolistojn okaze de kontrolo, urini en urbo, ne konformiĝi al
multaj trafiklumoj je ruĝo kaj haltigaj ŝildoj, prilumigi sin de
sekvanta aŭto kontraŭregule sur la itinero, malebligi la
preterpason de kontrolista aŭto, malrespekti la kontrolistojn".
Robert Lepertel, eksa PBP-organizanto, skribis en la bulteno de la
Franca Federacio pri CikloTurismo (FFCT): "Neniam tiom multe da
spektantaj aŭ agantaj cikloturistoj sin sentis agresitaj pro tiuj
malrespektoj kontraŭ la regularo [...] La dek-duo aŭ dek-kvino
da biciklistoj en la unuaj grupoj [...] ne respektis la
organizanton, la kontroliston kaj ĉiujn, kiuj faras PBP-on festo kaj
konfirmo de ilia kapableco superi sin por sukcesi. Ili ne plu meritas
la nomon "ekskursanto", kiu aplikiĝas al tiuj, kiuj scias,
kion signifas bicikli aŭtonomie." Jen tre severa diro, des pli
ke la punitaj ekskursantoj taksas, ke ili realigis neniun
ekterordinaran malrespekton. Ĉar ili ne povis respekti ĉiujn
punktojn de la regularo, ili konsideras, ke ili agis kiel ĉiu ajn
ekskursanto dum la evento. La organizantoj redeklaris, ke, ne nur la
diversaj unuopaj malrespektoj meritis punon, sed precipe la
spiritsinteno de la unuaj alvinintoj kontraŭis la principoj de la
evento. Klare ekzistas malsama vidpunkto inter tio, kio estu PBP laŭ
la organizantoj kaj tio, kio ĝi estas laŭ tiuj unuaj alvenintoj.
La organizantoj klare deklaras, ke PBP
ne estas kurado kaj ke la ekskursanto-spirito estas minacata de la
sinteno de tiuj biciklistoj. Sed kion signifas "ekskursanto-spirito"?
Estas vere, ke la PBP-regularo tiurilate alportas malmulte da
informoj. Tamen, la regularo de la Brevetoj de Rajdekskursantoj
Mondskalaj (BRM) ja indikas, ke "tiuj brevetoj ne estas
konkuroj, ne ekzistas alvenordigoj" (artikolo 12). Sed kial
do la organizantoj publikigas la tempon de ĉiu partopreninto, kaj
kial reliefigi rekordojn kaj disdoni pokalojn al la ekskursintoj la
plej rapidaj en sia kategorio? Ĉu tio ne signifus, ke PBP estas
kurado por tiuj, kiuj deziras bicikli kiom eble plej rapide? Sekve
eblas kompreni kial iuj decidas malrespekti pliajn regulojn por provi
alveni kiel unuaj.
Por ekspliki tiun ŝajnan oponon,
necesas sin turni al la PBP-historio. En 1931, ekskursantoj aliĝis
al PBP, iu profesia kurado jam de 1891. En la 50aj jaroj, la
profesiaj kuradoj iĝis pli kaj pli mallongaj. Ĉar la trejnado por
PBP specifas, ne plu eblis al profesiaj kuristoj riski tutan sezonon
por malcerta venko en PBP. Tiel malaperis la profesia kurado PBP.
Ekskursantoj revivigis la flamon. Male al la kuristoj, kiuj
perlaboras dank' al biciklo, la ekskursantoj pedalas por
plezuro. Ili fieras pro sia amatoreco kaj amo al biciklado. La
ekskursantoj foje havas konkuran spiriton (la Audax-versio ekzistas
por tiuj, kiuj volas nenian konkurecon) sed temas pri amika konkuro.
Multaj el ili vivdaŭre rilatis kun tiu sporto, kiel simplaj
partoprenantoj (la plej rapida en 1956, Roger Baumann, daŭre
biciklis ĝis 1995 por atingi la rekordon je 10 partoprenoj) aŭ
kiel helpantoj. Ekzemple, Gilbert Bulté, la kontrolisto
ĉi-antaŭe menciita, sidis sur unu el la du tamdemoj, kiuj en 1956
venkis antaŭ ĉiuj unuopaj bicikloj. Roger Baumann, posedanto de la
ĉi-antaŭe menciita rekordo, ĉi-jare deĵoris en
Villaines la Juhel. La PBP-organizanto en 2003, Pierre
Théobald, du-foje realigis PBP-n en malpli ol 55 horoj.
Klare, la PBP-organizantoj bonvenigas
la konkurspiriton, sed ili ne vidas PBP-n kiel kuradon. La diferenco
estas subtila kaj troviĝas en frateca kunbiciklado. Dum kurado
signifas batalon kun unu nura venkanto, ekskurso estu momento de
frateco kaj plezuro. Aŭ, kiel iam diris iu ne-ekskursanta amiko mia:
"Temas pri serĉado pri perfekta biciklismo, je ajna distanco,
ĉe ajna vetero kaj aŭtonomie."
Tio ne signifas, ke vi devas iradi
malrapide aŭ malakcepti ĉian konkuron. Nu, PBP fakte estas *sukceso
en si mem: oni akiras nur medalon se oni alvenas ene de la tempolimo.
Por multaj ekskursantoj, temas nur pri alveni antaŭ la 90-hora-limo!
Kaj neniel malbonas defii sin mem kaj provi pli rapidi ol dum siaj
antaŭaj partoprenoj. Aŭ eĉ provi pli rapidi ol la aliaj. Sed la
plej grava afero estas ke ĉiu alveninto estas venkinto. Iu povas
esti la plej rapida, eĉ akiri trofeon, sed tiu neniam povos diri, ke
li estas la venkinto de PBP. Ĉiuj ricevas la saman medalon. La
spektantoj ja scias tion kaj kuraĝigas la lastajn eĉ pli ol la
unuajn.
La diferenco kun kurado klaras: en
kurado oni mencias nur la plej rapidajn. Nature, la potencialaj
venkontoj pli gravas ol la aliaj. Kiam malfruanta biciklisto estas
reatingita dum cirkvita kurado li flankeniĝu por ne ĝeni la plej
rapidajn kurantojn, se li ne estas devigata rezigni. Dum ekskurso,
ĉiuj partoprenantoj egalas. Dum kontrolo, la plej rapidaj ne esperu,
ke la malplej rapidaj donu preterpasan rajton al ili. Eĉ la plej
rapidaj havu korektan sintenon rilate al la aliaj partoprenantoj, la
spektantoj kaj la kontrolistoj.
La ekskursantoj ankaŭ estu memsufiĉaj.
Kvankam helpaŭtoj estas permesitaj ĉe la kontrolejoj - tutsimple
ĉar malfacilus malpermesi tion! - oni antaŭvidas, ke la
ekskursantoj kapablu esti memsufiĉaj kaj estu taŭge trejniĝintaj
por respondi la irvojajn defiojn.
Same kiel por ekskursoj, la kuradoj
havas sian propran etikon, kia ne ataki kiam iu krevis aŭ dum
"teknikaj paŭzoj". Ne temas pri skribaj reguloj, kaj ĉiu
povas interpreti ilin malsame. Jen nia vido:
1. Unuege, ĉiam afabli, tio signifas
ĉiam respekti la aliajn partoprenantojn. Dum brutala agreseco
normalas en kurado, ĝi ne ekzistu dum ekskurso. Oni provu ĉiam esti
ambasadoro por la ekskurso, por sia klubo kaj por sia lando.
2. Se vi troviĝas en pelotono en kiu
ĉiu alterne antaŭas, provu ĝisfine kunbiciki, eĉ se necesas halti
pro krevo (krom se iu ekskursanto suferas multajn sinsekvajn krevojn
pro malnovaj pneŭoj aŭ netaŭga materialo).
3. Forgesu atakojn. Se homoj estas
distanciigitaj pro nekaplo sekvi la takton, tiam estas en ordo. Sed
ne estas akcepteble senĉese ekakceli por distanciigi siajn
kunbiciklantojn. Pro tio, estas neniu alvensprinto: ĉiuj
ekskursantoj en grupo ricevos la saman tempon. En kurado, necesas
kompleksan ekipaĵon kaj malfacilajn decidojn por scii, kiu unuavice
transiris la alvenlinion, eĉ se nur de duoncentimetro.
4. Evitu aliri al "malregula
stato". Respektu la regularon. Tio komenciĝas per la respekto
de la pritrafika regularo: respektu la haltigajn ŝildojn kaj la
trafiklumojn je ruĝo. Kunbiciku nur kun ekskursantoj kiuj estas
partoprenantoj. Se iu auto sekvas vian pelotonon dum longa tempo,
precipe nokte, ne estas normale. Se temas pri oficiala aŭto de la
evento, ĝi uzos siajn kodlumojn kaj restos sufiĉe for por ne
avantaĝi la unuajn ekskursantojn. Se vi troviĝas ĉe sekvanta aŭto
nerajtigita, provu foriri aŭ lasu distanciigi vin, sed ne restu en
tiu pelotono. Eĉ se malfacilas rezigni pri la avantaĝoj de
pelotono, pripensu, ke se oni kaptos vin, la punoj superos la tempon
ŝparitan dank'_al la pelotono.
5. Estu afabla kun la volontuloj kaj la
kontrolistoj. Respektu iliajn dirojn. Danku ilin pro ilia donacita
tempo. Tio postulas nur unu aŭ du sekundojn sed, sen ili, vi ne
povus sidi sur biciklo.
Jan Heine kaj Melinda Lyon
(Origine eldonita anglalingve en
"American Randonneur", februaro 2004)